تعارف میاں محمد بخش ؒاور پنجابی شاعری:
خطہ پنجاب میں جن صوفی شعرائے کرام نے لافانی
شہرت پائی ان میں حضرت میاں محمد بخش ؒ
بھی صفِ اول میں شامل تھے ۔صوفی شاعر ہونے کے
علاوہ آپ اپنے وقت کے ایک نامور ولی کامل اور عارف
بااللہ تھے ۔آپ جامع شریعت اور جامع طریقت کہلاتے تھے۔
پنجابی شاعری" میں آپ نے لازوال کام کیا ہے ۔"
آپ کو لازوال شہرت آپ کی تخلیق سیف
الملوک نے عطا کی ۔آپ ایک روحانی اور علمی گھرانے سے تعلق رکھتے
تھے ۔آپ کا تعلق میر پور کے معروف ولی کامل حضرت
پیر پیر ے شاہ غازی قلندر المعروف دمڑی والی سرکار علیہ الرحمتہ
کے ساتھ تھا ۔
آپ کے والد کا نام مولانا میاں شمس الدین قادری
علیہ الرحمتہ تھا ۔کو کہ خود بہت بڑے عالم با عمل اور بزرگ ہستی تھے۔
آپ کی پیدائش اور بچپن میں ایک ولی کامل کی نظر
:
میاں محمد بخش ؒ میاں شمس الدین قادری علیہ الرحمتہ کے ہاں 1246 ہجری
بمثابق 1830 عیسوی میں
صبح صادق کے وقت ہوئی ۔اور یہ علاقہ تھا میر پور آزاد کشمیر کا۔ابھی
آپ کی عمر شریف بمشکل پانچ سا ت برس ہی تھی کہ آپ پر ایک ولی کامل کی نظر پڑی جب
آپ دربار میں موجود تھے کہ دربار شریف میں حاضری
کے لئے حضرت حاحبزادہ عبدالحکیم صاحب آئے اسی دوران انہوں نے آپ پر
نظر ڈالی ۔کچھ دیر کے بعد
آپ کے والد گرامی کو ارشاد فرمایا کہ اس بچہ کو خاص آگوش میں پرورش
کرنا ۔
یہ شمع دانِ حقیقت اپنی ضوفشانی سے ایک عالم کو روشن،منور کرے گا
میاں محمد بخش ؒ کے مشہور کلام درج ذیل ہیں۔
آپ کے مشہور کلام میں سے چند درج دیل ہیں
مناجات بدرگاہِ الٰہی،
رھمت دا مینہ پا خدا یا باغ سکا کر ہریا
بوٹا آس امید میری دا کردے میوے
بھریا
مٹھا میوہ بخش اَجیہا قدرت دی گھت شیری
جو کھاوے روگ اس دا جاوے دور ہووے دلگیری
سدا بہار وئییں اس باغے کدی خزاں نہ آوے
ہووَن فیض ہزاروں تئیں ہر بھکا پھل کھاوے
نعمت اپنی دی کجھ مینوں بخش شناساں پاواں
ہمت دے دلے نوں۔تیرا شکر بجا لیا واں
لاہ ہنیرا جہل برے دا چانن لا عقل دا
بخش ولایت شعر سخن دی یمن رہے وچ رلدا
حمد باری تعالی:
اوّل حمد ثنا الٰہی جو مالک ہر ہر دا
اس دا نام چتارن والا ہر میدان نہ ہر دا
کام تمام میسر ہوندے نام اُہدا چِت دھریاں
رحموں سکے ساوے کردا قہروں ساڑے ہریاں
تخلیق آدم :
ایس عجاعب باغے اندر آدم دا رُکھ لایا
معرفت دا میوہ دے کے واہ پھلدار بنایا
رحمت دا جد پانی لگا تاں ہویا ایہ ہریا
ہر ہر ڈالی نے پھل پایا سر دھرتی جد دھریا
قُدرت دیاں
نشانیاں:
قُدرت تھیں جس باغ بنائے جگ سنسار تمامی
رنگ برنگی بُوٹے لائے کچھ خاصے کجھ عامی
بکناں دے پھل مٹھے کیتے پت انہاں دے کوڑے
بکناں دے پھل کاری آون نفعے پھلاندے تھوڑے
اودے در توں درکاریاں ہویاں نوں کدے وی پناہ نہیں ملدی :
ہر در توں کارن ہوندا جو اس در تھیں مڑیا
اسے دا اس شان ودھایا جو اس پا سے ٹریا
مغروراں نوں چکے ناہیں کر کے قہر خرابی
جیکر خفگی کے اساں پر تک کے کمّاں بُریاں
بخشش کر کے مہریں آوے پھر اُہدے در اُڑیاں
واہ واہ صاحب بخشنہارا تک تک ایڈ کُناہاں
عزت رزق نہ کھسے ساڈا دیندا فیر پناہاں
دوئے جہاں آسماناں زمیاں جو وافر بے الوڑے
وچ سمندر علم اوہدیدے ہک قطرے تھیں تھوڑے
انسان دی پیدائش تے اُہدی
تخلیق دا کمال:
قطرے ہک منی دے تائیں کی کچھ جو بن دیندا
پانی اُتے صورت لکھے حکمت عجب کریندا
اس صورت وچ سیرت پاوے اہل بصیرت تکدے
انہیں لوگ اسمتر بھائی قدر پچھان نہ سکدے
معراج نبی ﷺ:
آئی رات مبارکاں
والی بھاگ اساڈے جاگے
سجناں تے خوش
مشکاں ڈوہلیاں دشمن سر سہاگے
آسماںاں پر تارے
روشن شمع چراغ یگانے
سکدیاں یاراں
نوں آپہتے سکاں دے پروانے
وحی وکیل لیایا
سدا نالے گھوڑا جوڑآ
بنام پیر روشن
ضمیر :
کون بندے نوں
یاد کریسی ڈھونڈے کون قبر نوں
کس نوں درد
اساڈا ہوسی روگ نہ رنڈے درنوں
روح درود گھنن
سبھے جاسن آپو اپنے گھر نوں
تیرا روح محمد
بخشا تکسی کہڑے ورنوں
ناں گھر چاڑے نہ
سکھ وٹھے ناں کجھ کھٹی
نہیں کسے ول
لہنا کوئی نہ چھڈ چلے ترٹی
جے کچھ آیا سو
منہ پایا تلی رکابی چٹی
خالی ہتھ محمد
بخشا ٹری نکاری لٹی
انس اولاد
تُساڈی بھائی پڑھسن بیٹھ قبر نے
اَٹھویں رُوز
دیون گے گلی جو کچھ گھر وچ ورتے
میوں ہور نہیں
کوئی پاسا کس دے گھر تے
جاسی روح محمد
میرا پیر سچے دے درتے
Punjabi poetry ,kalam,Mian Muhammad Bukhsh& Biography |
0 Comments